Handreiking voor een groen en duurzaam verkiezingsprogramma

26 juni 2017

Handreiking voor een groen en duurzaam verkiezingsprogramma

Op 21 maart 2018 vinden weer de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Uit de uitslagen van de landelijke verkiezingen blijkt dat duurzaamheid voor steeds meer inwoners een belangrijke rol speelt bij het uitbrengen van hun stem. Te verwachten is dat thema’s als duurzame energie, een circulaire economie en meer groen en biodiversiteit ook op lokaal niveau centraal zullen staan. Belangrijke thema’s dus om op te nemen in het verkiezingsprogramma! Om gemeenten alvast op weg te helpen, hebben wij een handreiking gemaakt met daarin drie maatregelen binnen drie groene en duurzame thema’s die gemeenten kunnen gebruiken in het verkiezingsprogramma.

ENERGIE

Het klimaatakkoord van Parijs wordt pas realiteit op lokaal niveau. Minder uitstoot van CO2 begint met energiebesparing in woningen, kantoren en bedrijven. Een tweede stap is het duurzaam opwekken van energie. Dat kan door zon, wind of andere vormen, van rioolwarmte tot geothermie. De gemeente gaat daarom:

1. Een voorbeeldfunctie vervullen

De gemeentelijke organisatie en het maatschappelijk vastgoed zijn binnen 10 jaar klimaat- of energieneutraal. Dit kan door energiebesparing, het duurzaam opwekken van energie, het elektrificeren van het gemeentelijk wagenpark , het overstappen naar duurzame verlichting in gebouwen en straatverlichting, duurzaam inkopen, etc.

2. Lokaal opgewekte duurzame energie de ruimte geven

Stel een routekaart energieneutrale gemeente op en geef aan hoeveel duurzame energie binnen de gemeente opgewekt moet worden. Zorg daarbij voor een duidelijk ruimtelijk kader waardoor initiatiefnemers zich gestimuleerd voelen. Bevorder dat lokale inwonerscoöperaties kunnen aanhaken.

3. Voor elke wijk een plan opstellen voor energiebesparing en overschakeling op duurzame bronnen

Energiebesparing wordt versneld door het wijk- en buurtgewijs aan te pakken. Breng in kaart waar aardgasnetten aan vervanging toe zijn en vanaf nu zijn is alle nieuwbouw aardgasloos.

CIRCULAIRE ECONOMIE

Hergebruik van producten en grondstoffen voorkomt vervuiling en bespaart energie en grondstoffen. Maar een circulaire economie gaat veel verder en kan ook nieuwe (laaggeschoolde) werkgelegenheid opleveren. Juist regionaal en lokaal zijn grondstofkringlopen effectief aan te pakken en is betrokkenheid van inwoners te organiseren. De gemeente gaat daarom:

4. Inzetten op een afvalvrije gemeente in 2030

Als eerste stap zamelt de gemeente in 2020 minimaal 75% van het huishoudelijk afval gescheiden in. Maaisel en groenvoorzieningen worden gebruikt als biomassa, onder andere voor experimenten groengas of als isolatiemateriaal bij nieuwbouw.

5. Circulair inkopen en samen met marktpartijen criteria opstellen om de circulaire economie verder te ontwikkelen

De gemeentelijke ambitie voor de komende periode is minimaal 10% circulair inkopen. Er komt een duidelijke handreiking voor circulair inkopen. Stimuleer het sluiten van lokale ketens rond producten en grondstoffen.

6. (Nieuwe) wijken en bedrijventerreinen circulair en energieneutraal opzetten

Stimuleren van hergebruik van bouwmaterialen door het in kaart brengen van welke bouwstoffen er bij welke bouwprojecten vrijkomen. Koppel deze aan de vraag naar bouwstoffen bij andere projecten. Ondersteun initiatieven van inwoners en bedrijven zoals rond stadslandbouw.

GROEN EN BIODIVERSITEIT

Gemeenten kunnen veel doen om de omgeving groener te maken en de biodiversiteit te vergroten. Bovendien liggen er daarmee veel kansen voor slimme combinaties om de gemeente tevens meer klimaatadaptief te maken. Een groene omgeving werkt als een spons voor het opvangen van water en gaat ook hittestress tegen. De gemeente gaat daarom:

7. Een biodiversiteitsactieplan opstellen

Onderdeel daarvan is een ecovriendelijk beheer van de groene ruimte. Zorg daarbij voor een goede planologische bescherming van gebieden met waardevolle natuur door deze een natuurbestemming te geven. Gronden die liggen te wachten op realisatie van hun definitieve bestemming kunnen ingezet worden voor tijdelijke natuur.

8. Burgerinitiatieven die bijdragen aan biodiversiteit en aan de kwaliteit van het groen binnen de gemeente faciliteren en ondersteunen

Schep ruimte voor zulke initiatieven in ruimtelijke processen en regelgeving.

9. De bebouwde omgeving meer klimaatadaptief maken door deze te vergroenen

Dit helpt om wateroverlast tegen te gaan, de biodiversiteit te versterken en de kwaliteit van de leefomgeving te vergroten.