Waterkwaliteit en droogte

1 mei 2022

De droogte ten spijt, blijft de watervraag in 2022 ongekend hoog. Huishoudens, landbouw, natuur en andere bedrijven hebben zo hun specifieke behoefte aan water. Maar door de neerslagtekorten in de afgelopen jaren is er niet langer voldoende aanvulling voor deze ongekend hoge watervraag. Met als resultaat extra droogte in de natuurgebieden. Het inlaten in verschillende polders van oppervlaktewater uit de rivieren voor de landbouw. En het extra onttrekken van grondwater op locaties waar geen oppervlakte watermeer mag worden benut.

De droogte staat ons aan de lippen
Waterkwaliteit speelt dan een grote rol. De extra watertoevoer vanuit de rivieren betekent dat ook Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) die aanwezig zijn in het oppervlakte water ook de polder in worden gepompt. Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) kunnen enorm schadelijk zijn voor het milieu en de volksgezondheid en zijn niet of nauwelijks afbreekbaar. Daarom is het doel van nationaal en internationaal beleid om deze stoffen zo veel mogelijk te weren uit onze leefomgeving. Het probleem verdiept zich hierdoor en is uiterst ongewenst. Oppervlaktewater dat van elders wordt aangevoerd heeft ook een afwijkende samenstelling ten opzichte van het systeemeigen water. Kenniscentrum STOWA heeft hier eerder onderzoek naar gedaan en aangegeven dat een integrale belangenafweging nodig is om te bepalen of waterinlaat op deze schaal wel kan. De NMZH vraagt zich sterk af of deze integrale afweging ook goed gebeurt als de ‘droogte aan de lippen’ staat in een bepaald gebied of polder.

Grond- en oppervlaktewater: één samenhangend systeem
Wanneer geen oppervlaktewater meer mag worden onttrokken door de landbouw, dan wordt omgeschakeld naar het oppompen van grondwater. Maar grondwater is, net als oppervlaktewater, onderdeel van het watersysteem. In onverstoorde bodems vormen grond- en oppervlaktewater één samenhangend systeem. Niet overal is meer sprake van onverstoorde bodems maar in landbouwgebieden is er vaak nog sprake van een natuurlijke relatie tussen grond- en oppervlaktewater. We blijven dus onttrekken uit het watersysteem en tekorten opbouwen waarvan het nog maar de vraag is of die tijdig en op een natuurlijke manier weer worden aangevuld.

Doordat het peilbeheer in het landelijk gebied vaak wordt bepaald door het agrarische gebruik. Had de natuur in deze gebieden de afgelopen decennia al te kampen met grote droogte. Die is alleen maar verder vergroot met de toegenomen droogte in de afgelopen jaren.

We moeten bewuster en vooral zuiniger omgaan met ons watergebruik en de onttrekking vanuit het oppervlakte- en grondwater voor landbouw en bedrijfsleven. We zijn nu meer problemen aan het organiseren voor de nabije toekomst die je eigenlijk niet zou willen moeten organiseren. Zeker wanneer het de Zeer Zorgwekkende Stoffen of Potentieel Zeer Zorgwekkende Stoffen betreft die nu door extra waterinlaat in de verschillende landelijke gebieden terecht komen.

Tijd voor actie dus, in plaats van je iedere keer te laten overvallen door aanhoudende perioden van droogte.