Vogelbescherming dient Europese klacht in tegen Nederland over bescherming van weidevogels

8 november 2016

Vogelbescherming dient Europese klacht in tegen Nederland over bescherming van weidevogels

De afgelopen decennia heeft Nederland onvoldoende gedaan om weidevogels te redden van de ondergang. Ondanks herhaaldelijk aandringen van natuurorganisaties, wetenschappers en boerenorganisaties heeft de rijksoverheid al die jaren niet de juiste maatregelen genomen om de constante achteruitgang van deze vogels te stoppen. Voor Vogelbescherming is de maat nu vol, daarom dient deze natuurorganisatie een klacht in bij de Europese Commissie.

Weidevogels als de grutto, kievit, scholekster en veldleeuwerik hollen al tientallen jaren in aantal achteruit. Een recente studie van het CBS over het bereiken van de wereldwijd afgesproken Sustainable Development Goals toont aan dat Nederland op het gebied van natuur ernstig tekort schiet. De studie concludeert onder andere dat vogelsoorten van het boerenland nog steeds hard achteruit gaan. Uit het recentelijk verschenen boek Agrarisch Natuurbeheer in Nederland blijkt dat, ondanks de huidige inzet met het agrarisch natuurbeheer er op termijn slechts zo’n 1.500 paar grutto’s over blijven. Ter vergelijking: in de jaren tachtig leefden er ruim 100.000 paar in ons land, vandaag de dag minder dan 30.000 paar. Een aantal dat dus nog steeds elk jaar afneemt.

Plan van aanpak nog niet voldoende

Vorig jaar nam een Kamermeerderheid een motie aan waarin de regering opgeroepen werd zo snel mogelijk met een plan van aanpak te komen om de weidevogels te redden. Na ruim een jaar is er nu een plan, maar dit plan is nog niet compleet. Het mist concrete doelstellingen, bevat nog te weinig acties en er zijn geen extra financiële middelen aan verbonden. Om weidevogels als de grutto, kievit en scholekster te redden is echt veel meer nodig.

Internationale verplichtingen
Natuurorganisaties hebben jarenlang constructief meegedacht met de overheid over maatregelen en ook zelf een veelheid aan initiatieven genomen om weidevogels beter te kunnen beschermen. Met het plan dat er nu ligt kan de rijksoverheid niet op korte termijn de dringend noodzakelijke maatregelen nemen.  Voor Vogelbescherming is dit aanleiding een klacht in te dienen bij de Europese Commissie. Kern van de klacht is dat Nederland zijn internationale verplichtingen ten aanzien van de bescherming van weidevogels en hun leefgebieden niet nakomt. Dit blijkt ook duidelijk uit een onderzoeksrapport dat is opgesteld door de Universiteit van Tilburg in opdracht van Vogelbescherming.

Europese inbreukprocedure

Naar aanleiding van deze klacht kan de Europese Commissie besluiten om een formele inbreukprocedure tegen Nederland te starten wegens schending van de EU-Vogelrichtlijn. De Europese Commissie zal in dat geval Nederland opdragen om zijn internationale verplichtingen ten aanzien van weidevogels alsnog na te komen. En het kan zelfs leiden tot een veroordeling door het Europese Hof van Justitie. De gehele procedure kan meerdere jaren duren. Net als Vogelbescherming hopen en verwachten de Natuur en Milieufederaties echter dat Nederland al voor het einde van de procedure de vereiste maatregelen neemt om weidevogels en hun broedgebieden effectief te beschermen.

Nationaal programma
Om dat te bereiken zou er een goed en compleet nationaal programma moeten komen voor weidevogels. Een programma dat de rijksoverheid opstelt in samenwerking met de meest betrokken partijen, zoals provincies, boeren, waterschappen en natuurorganisaties. Een programma met heldere doelen, zoals een populatie van 40.000 paar grutto’s in tien jaar tijd. Dat betekent dat er effectieve bescherming moet komen van gebieden die goed zijn voor weidevogels. Er moeten voldoende financiële middelen worden vrij gemaakt die boeren in deze gebieden in staat stellen maatregelen te nemen die nodig zijn voor weidevogels.

Nieuwe Wet natuurbescherming biedt mogelijkheden

De Wet natuurbescherming die op 1 januari 2017 in werking treedt biedt de mogelijkheid tot het vaststellen van zo een nationaal programma. Dit instrument is bij uitstek geschikt om de plannen te verbeteren en verder te ontwikkelen. Alleen met de inzet van een samenhangend en afgewogen pakket aan maatregelen, door alle betrokken partijen gezamenlijk, kunnen de weidevogels van de ondergang worden gered. Samen met Vogelbescherming hoopt de Natuur en Milieufederatie dat Staatssecretaris van Dam op zeer korte termijn alsnog besluit om een goed plan, een nationaal programma voor weidevogels te ontwikkelen.

Lees meer

Foto: Astrid Kant
Foto: Astrid Kant