Landschapspijn: te vroeg gemaaide weilanden

15 mei 2018

Wie in de afgelopen dagen in het Zuid-Hollandse veenweidelandschap is geweest, zal het ongetwijfeld zijn opgevallen: er zijn al massaal weilanden gemaaid. Het is een nogal droevig gezicht, al die kale graslanden waarin kauwen, kraaien en ooievaars nog foerageren op de restanten van vogels en kleine zoogdieren die de maaimachine niet overleefd hebben.

Steeds vroeger maaien

Uit onderzoek is gebleken dat de eerste maaidatum sterk samenhangt met de temperatuur. Door de klimaatverandering zal er dus gemiddeld steeds vroeger gemaaid gaan worden. Weidevogels kunnen dit tempo niet bijbenen, waardoor er steeds minder kans is op het uitbroeden van een legsel voordat een meedogenloze maaimachine het land op komt. En dat terwijl de weidevogels er nu al zeer slecht voor staan.

Wet natuurbescherming

Het maaien dat voor de huidige kale weilanden heeft gezorgd, zal vooral hebben plaatsgevonden op percelen waarvoor geen afspraken zijn gemaakt met de boer voor agrarisch natuurbeheer en waar het beheer (klaarblijkelijk) niet gericht is op weidevogels, maar alleen op een zo hoog mogelijke productie. Dit betekent echter niet dat weidevogels en hun nesten op deze percelen vogelvrij zijn: alle in het wild levende vogels en hun nesten zijn op grond van de Wet natuurbescherming beschermd en mogen dus niet gedood of vernield worden.

Landschapspijn

Het maaien van weilanden in deze tijd van het jaar zou dus alleen mogen gebeuren wanneer zeker is dat er geen vogels broeden of kuikens rondlopen. Net zoals iedere burger in deze tijd van het jaar zijn struiken niet mag snoeien als er mogelijk vogels in zouden kunnen broeden. In de weilanden die nu gemaaid zijn, zal echter voor een groot deel helemaal niet onderzocht zijn of hier niet toevallig een kievit of veldleeuwerik aan het broeden was en vele nesten en kuikens zullen dus in de afgelopen week verloren zijn gegaan.

Wat er in de afgelopen week gebeurde is daarmee waarschijnlijk de meest grootschalige overtreding van de Wet natuurbescherming die zich treurig genoeg jaarlijks herhaalt. Naast de dramatische ecologische effecten is het resultaat wat je buiten ziet en voelt landschapspijn.