Blog: Maatschappelijke puzzel

Blog: Maatschappelijke puzzel, welke suggesties heeft u?

De natuur in Nederland – en zeker ook in Zuid-Holland – staat er slecht voor. En verbetering is nog niet in zicht. Grootste probleempunten: het stikstof, de droogte en het verdwijnen van de biodiversiteit. Denkt u mee over oplossingen?

Stikstof
De uitstoot van stikstof in de Zuid-Hollandse Natura 2000 gebieden is een factor 2 à 3 hoger dan de zogeheten Kritische Depositiewaarde (KDW) die voor de verschillende gebieden is vastgesteld. De KDW is de grens waarboven het risico bestaat dat de kwaliteit van de natuur significant wordt aangetast door de verzurende en de vermestende invloed van stikstofdepositie. De komende jaren zal de stikstofdepositie drastisch omlaag moeten. Gerichte bronmaatregelen zijn hierbij essentieel. Het heeft weinig zin om te investeren in vormen van natuurherstel, optimalisering natuurbeheer en natuurversterking als onder meer de stikstofdepositie te hoog blijft. Binnen 5 tot 10 jaar worden deze investeringen dan weer te niet gedaan.

Droogte
Het is eind mei, de zomer moet nog beginnen. Maar het is nu al droger dan ooit. Nooit eerder was het neerslagtekort op dit moment van het jaar zo groot als nu. Dat wordt dan het derde record jaar op rij. De waterschappen maken zich grote zorgen vooral in het oosten van het land. Kern van het probleem is dat Nederland na de Tweede Wereldoorlog is ingericht om water zo snel mogelijk af te voeren naar zee. Akkers zijn gedraineerd, rivieren gekanaliseerd. Waterpeilen worden kunstmatig te laag gehouden voor verschillende gebruiksfuncties. Nu de klimaatverandering steeds zichtbaarder wordt, moet het echt anders. We moeten water langer vasthouden en meer opslaan, en we moeten er zuiniger mee omspringen. Ook moeten we kijken naar het grondgebruik in specifieke gebieden. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden om beter in te spelen op langdurige perioden van droogte en perioden van hevige neerslag.

Biodiversiteit
Op 28 mei kopte Trouw: “Het verlies aan biodiversiteit is niet afgewend door dertig jaar natuurbeleid, blijkt uit onderzoek van Trouw. De natuur is nog even versnipperd en soorten gaan in Nederland nog steeds achteruit”. In Zuid-Holland resteert nog maar 16 % (!) van de oorspronkelijke biodiversiteit. Al in 1990 heeft de Rijksoverheid afgesproken om een landelijk netwerk van verbonden natuurgebieden aan te leggen: de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Nederland liep met dit initiatief voor op veel andere Europese landen. Deze Nederlandse aanpak heeft uiteindelijk geleidt tot het latere Natura2000-netwerk in Europa. De gedachten van toen zitten deels in de aanpak van het Natuur Netwerk. Maar het totale areaal is enorm teruggebracht, beoogde ecologische verbindingen zijn te klein of slecht afgestemd op de te beschermen soorten.

De redding: duurzame en toekomstbestendige oplossingen
Hoe moeilijk kunnen wij het onszelf maken?! Hoeveel rapporten hebben wij nog nodig? We blijven met alle belangen rekening houden ondanks dat wij weten dat scherpe keuzes nodig zijn vanuit een integrale benadering voor duurzame en toekomstbestendige oplossingen. Tijd voor een andere aanpak dus. Een aanpak om economische en ruimtelijke investeringen beter te combineren met andere maatschappelijke opgaven zoals natuurversterking, klimaat, biodiversiteit, gezondheid en veiligheid en milieugebruiksruimte. Doelen die vanuit een minder integrale benadering niet zijn te bereiken.

De coronacrisis heeft tot nu geleerd dat wij door een brede samenwerking, waarin heel Nederland een rol speelt, ons uit deze crisis kunnen werken. Zou zo’n aanpak ook werken om tot fundamenteel natuurherstel te komen?

Ik denk van wel. Als alle partijen meer open staan voor oplossingsrichtingen die meer perspectief bieden voor de lange termijn en daarbij verschillende maatschappelijke opgaven vanuit een integrale en gebiedsgerichte benadering centraal stellen dan gaat dat lukken. Dan kunnen wij in Zuid-Holland laten zien dat het anders kan met meer effect op natuurherstel en het oplossen van een aantal grote maatschappelijke opgaven. Samenwerken zonder dogma’s en eenzijdige economische belangen. Dit alles met als uiteindelijk doel om voor Zuid-Holland ook in de nabije toekomst een veilige en gezonde leefomgeving te behouden.

Goede ideeën gewenst. Wat denkt u?
Alles staat of valt met goede ideeën om deze gezamenlijke aanpak te laden. Mag ik u uitdagen om mee te denken en samen met ons deze maatschappelijke puzzel te leggen? Heeft u suggesties, laat het ons weten. Via info@milieufederatie.nl of 070-30 40 114 wissel ik graag met u van gedachten.