Stageopdracht over Duurzame pachtconstructies afgerond

9 juli 2021

Lilaan verteld hierover: ‘Afgelopen februari begon ik aan mijn scriptie bij NMZH, nu vijf maanden later kan ik met trots zeggen dat ik mijn HBO-diploma Dier- en Veehouderij op zak heb. Terugkijkend naar deze maanden heb ik bij NMZH een enorm leuke en leerzame stageperiode achter de rug’.

In februari begon ik mijn verkennend onderzoek “Duurzame Pachtconstructies: natuurbeheer en bedrijfsresultaat bij rundveehouders in het veenweidegebied”. Binnen dit verkennend onderzoek stond centraal in hoeverre het mogelijk is om met specifieke voorwaarden in de pachtovereenkomsten natuurdoelstellingen te behalen, maar ook welke factoren van invloed zijn op het ontwikkelen van een rendabel verdienmodel voor de rundveehouder. Daarom ben ik voor dit onderzoek in gesprek gegaan met verschillende pachtorganisaties en rundveehouders, werkzaam in NNN-gebieden. Door deze gesprekken heb ik verschillende eerste indicaties kunnen ontdekken die van invloed kunnen zijn op het behalen van natuurdoelstellingen en op het verdienmodel van de rundveehouder, waarnaar vervolgonderzoeken kunnen plaatsvinden.

Zo is onder andere naar voren gekomen dat door momenteel gebruik te maken van de vormen geliberaliseerde pacht of erfpacht het mogelijk is om beheervoorwaardes aan de overeenkomst toe te voegen. Hierdoor is het mogelijk natuurbeheer op de eerste plaats te krijgen, waardoor natuurdoelstellingen behaald kunnen worden. Deze beheervoorwaardes, voortkomend uit het SNL-type toegekend aan de natuurgrond, zorgen ervoor dat de graskwaliteit en -opbrengst voor de rundveehouders verandert. Dit resulteert, zonder extra maatregelen, in een lagere productie. Voor rundveehouders een ongewenst effect, maar niet onoplosbaar. Hoe hiermee wordt omgegaan verschilt per bedrijf, waarbij grondpositie en bedrijfsvoering een belangrijke rol spelen. Zo wordt door de één hooi van de natuurgronden verkocht, waardoor extra krachtvoer aangekocht kan worden om de gewenste productie te behalen. De ander compenseert de verlaagde kwaliteit en opbrengst door de kwaliteit en opbrengst op eigendomsgronden te verhogen.

Persoonlijk heb ik veel geleerd van dit onderzoek voor NMZH en is mijn kijk op de transitie naar natuurinclusieve landbouw verbreed. Een transitie naar een natuur inclusievere landbouw is gewenst, maar niet altijd even gemakkelijk omdat vaak door veehouders een bepaalde productie behaald moet worden. Juist daarom vind ik het interessant om na een leerzame tijd bij NMZH mij in te zetten voor deze transitie om natuur en de veehouderij dichter bij elkaar te brengen, door ook nieuwe rendabele verdienmodellen te ontwikkelen. Een nieuwe, leuke en zeer uitdagende vervolgstap.