Kabinetsvoorstel voor aanpak stikstofproblematiek is onhoudbaar

15 november 2019

Er zitten nog te veel tegenstrijdigheden in de aanpak van het kabinet, vindt de NMZH. Het is erg onzeker of stikstofdepositie ook in de praktijk hierdoor gaat dalen. Daarnaast zegt het kabinet niets over toezicht en handhaving van de voorgestelde maatregelen. Het enige dat zeker is, is dat de bouw en infrastructuur weer stikstof kunnen uitstoten.

Juridisch onhoudbaar

Het kabinet kiest hiermee opnieuw voor een juridisch onhoudbaar systeem. Dat zal ongetwijfeld tot nieuwe procedures gaan leiden en dus opnieuw tot grote onzekerheid voor alle betrokken partijen. Het besluit lijkt namelijk op een terugkeer naar een systeem zoals de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS); per project wordt van tevoren getoetst of er voldoende stikstofruimte beschikbaar is. Doordat er in veel natuurgebieden op dit moment veel te veel stikstof aanwezig is, zal er op veel plaatsen helemaal geen ruimte zijn voor nieuwe projecten.

De NMZH is daarnaast teleurgesteld over de passage in de kabinetsbrief die gaat over de natuur. Het kabinet zegt dat ze de natuur wil versterken, maar schrijft tegelijkertijd de Natura 2000 gebieden die er niet goed voorstaan, op voorhand af. Ook wil het kabinet Natura 2000 gebieden, opschonen, samenvoegen of herindelen, terwijl zij eerder zelf nog aangaven dat dit geen realistische optie is. Het natuurnetwerk in Nederland wordt als geheel alleen sterker door meer bescherming, uitbreiding en verbinding van natuurgebieden.

Dat het kabinet inzet op emissiearme landbouw en de transitie naar kringlooplandbouw ondersteunt, past in de oproep die de Natuur en Milieufederaties al jaren doen. Dit is echter alleen mogelijk met een forse krimp van de huidige veestapel. Ook moet er voldoende geld en aandacht zijn voor structurele verduurzaming van de landbouwsector. Het kabinet kiest er echter voor om ‘landbouwers die hun bedrijf in de huidige omvang willen voortzetten of willen uitbreiden op een (duurzame) emissiearme wijze’ te ondersteunen. De Natuur en Milieufederaties verwachten dat er daardoor op termijn meer dieren komen in plaats van minder.

Ook het terugbrengen van de maximum snelheid naar 100 KM per uur levert in Zuid-Holland onvoldoende ruimte op om nieuwe woningbouwprojecten in de kustzone te kunnen starten.

Kies voor bronmaatregelen en maatwerk

Over een aantal punten is de NMZH wel positief. Het belang van generieke bronmaatregelen in combinatie met een gebiedsgerichte aanpak wordt onderschreven. Dat biedt mogelijkheden voor maatwerk, terwijl alle sectoren een bijdrage leveren aan de oplossing.

De NMZH vindt het begrijpelijk dat het kabinet kiest voor maatregelen waarvan uit berekeningen van het RIVM blijkt dat deze op zeer korte termijn in te voeren zijn, en dat deze op korte termijn leiden tot een daling van de stikstofdepositie. Tegelijkertijd roepen de drie maatregelen ook vragen op, zoals: Waarom alleen verlaging van de snelheid overdag? En, hoe wil het kabinet toezicht gaan houden op de voorgestelde voermaatregelen? Waarom wordt maar liefst 70% van de milieuwinst van de maatregelen beschikbaar gesteld aan de economie terwijl de uitspraak van de Raad van State uitwijst dat alle winst nu eerst ten goede moet komen aan natuur?

De enige echte oplossing voor de stikstofcrisis bestaat volgens de NMZH uit een forse reductie van de stikstofemissies én het versterken van de natuur. Zo lang daar niet serieus op in wordt gezet zal de onrust rond stikstof blijven voortduren. Op 6 november heeft de NMZH samen met 36 Zuid-Hollandse natuur- en milieuorganisaties het Zuid-Hollandse Actieplan Stikstof aangeboden aan Provinciale Staten en de verantwoordelijke gedeputeerde Baljeu. In dit actieplan worden bouwstenen aangeboden voor een progressieve aanpak voor de stikstofproblematiek.

Stikstofuitspraak is kans voor duurzame economie en natuur