Kabinetsaanpak stikstof schiet ernstig tekort
Kabinetsaanpak stikstof schiet ernstig tekort
De Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland (NMZH) vindt het positief dat het kabinet erkent dat een structurele aanpak van het stikstofprobleem noodzakelijk blijft. Maar de stikstofbrief van 25 april 2025 biedt in de uitwerking vooral teleurstelling: zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Wat opvalt is dat het kabinet blijft hangen in halve maatregelen. Door het verschuiven van deadlines – zoals het doeljaar van 2030 naar 2035 – wordt de hete aardappel opnieuw vooruitgeschoven. Dit vergroot het probleem alleen maar, met als gevolg dat de natuur verder achteruitgaat en toekomstige ingrepen alleen maar ingrijpender moeten worden.
28 april 2025
Gebiedsgerichte aanpak moet integraal en verplicht
De keuze voor een gebiedsgerichte aanpak is op zich goed. Maar het is onbegrijpelijk dat deze aanpak vooral wordt toegespitst op de Peel en de Veluwe. Vrijwel alle provincies kampen met overbelasting van natuurgebieden. Daarom roepen wij het kabinet op om alle gebiedsgerichte plannen opnieuw op te pakken – zoals eerder voorbereid door de provincies. Bovendien is het onhoudbaar dat de inzet op extensivering vrijwillig blijft. De extensiveringsregeling is een goed begin, maar zonder verplichting zal het effect gering zijn. De noodzakelijke verandering van het boerenbedrijf vraagt om harde keuzes.
Financiële en juridische onderbouwing rammelt
De aanpak rondom de Peel en Veluwe wordt ondersteund met 600 miljoen euro. Maar daarvan is slechts 200 miljoen beschikbaar vóór 2029. De resterende 400 miljoen is pas ingeboekt voor 2029-2030, terwijl de problemen nú spelen. De plannen missen dus niet alleen urgentie, maar ook financiële realiteitszin. Ook juridisch lijkt de aanpak wankel. De landsadvocaat wijst er zelf al op: versoepeling van regelgeving is pas mogelijk ná herstel van natuur. Plannen om juridische ruimte vooraf te creëren zijn daarom niet alleen ineffectief, maar juridisch waarschijnlijk ook niet houdbaar. Als stikstofruimte wordt gebruikt voor legalisatie van PAS-melders vóór herstelmaatregelen zijn gerealiseerd, komt niet alleen de natuur, maar ook de juridische houdbaarheid in gevaar.
Stikstof alleen is niet genoeg – kies voor een integrale aanpak
De huidige kabinetsaanpak richt zich hoofdzakelijk op stikstof, terwijl ook andere factoren als waterkwaliteit, mestproblematiek en biodiversiteit cruciaal zijn. Een integrale aanpak van deze samenhangende milieuproblemen is noodzakelijk. Alleen door maatregelen op elkaar af te stemmen – zoals ook bepleit door het PBL en WUR – kan beleid effectief én maatschappelijk rechtvaardig zijn.
Steun voor de natuurinclusieve boer
De NMZH pleit voor structurele ondersteuning van boeren die willen omschakelen naar natuurinclusieve landbouw. Dit zijn de ondernemers die bijdragen aan natuurherstel én toekomstbestendige voedselproductie. Geef deze boeren voorrang bij vergunningverlening, toegang tot grond en gerichte subsidies.
Tot slot
De ambitie om in 2035 op ten minste 50% van de stikstofgevoelige natuur onder de kritische depositiewaarde te komen is op papier mooi. Maar zonder harde keuzes, juridische borging en structurele financiering is dit doel onhaalbaar. Wat nodig is: gebiedsgerichte prioritering, juridisch verankerde reductiedoelen, en versnelde inzet op maatregelen met bewezen effect. Alleen zo ontstaat een robuuste, geloofwaardige aanpak die natuurherstel realiseert én ruimte biedt voor noodzakelijke maatschappelijke ontwikkelingen.
Vragen over dit onderwerp? Neem contact op met:
Alex Ouwehand
Directeur