Tijdens deze hoorzitting positioneerde de Chemours-directie zichzelf als de ‘goede buur die verkeerd begrepen wordt’. Het dossier van vervuiling door Chemours (het vroegere Dupont) speelt al sinds de jaren-60 en komt met regelmaat in het nieuws, zoals nu met de uitzending van Zembla. Ook wij publiceerden door jaren heen meermaals onze grote zorgen over dit bedrijf.
Tijdens de hoorzitting zette Chemours een geoliede propagandamachine in, die alle verantwoordelijkheid voor de vervuiling wegwimpelde. De sterkste troef, namelijk de inzet van een rechtszaak, wordt door Chemours echter keer op keer niet uitgespeeld, ook nu weer niet tegen de documentaire van Zembla. Dit is gedegen werk dus. Geen sprake van smaad of foute informatie.
Chemours trok tijdens de hoorzitting wel alles uit de kast om de uitzending van Zembla als onzorgvuldige journalistiek te ‘framen’. Vanuit eigenbelang sneuvelt de waarheid als eerste, is ook hier van toepassing. Chemours maakte hier schaamteloos misbruik van. Feiten werden in twijfel getrokken: “Er wordt een andere PFAS gebruikt dan die in de uitzending wordt genoemd”.
Maar het karakter van alle PFAS-stoffen is dat ze niet of nauwelijks afbreekbaar zijn en ernstige gezondheidseffecten hebben, zelfs in een kleine dosis. Deze stoffen horen niet thuis in ons milieu. Zonder enige onderbouwing stelt Chemours dat haar PFAS essentieel is voor elektrische auto’s en de waterstofeconomie. Het klinkt natuurlijk lekker om zo een bijdrage te leveren aan de klimaatopgave, maar het gaat toch vooral om de Tefalpannen (Teflon) en rubberen matten (Viton). En niet te vergeten de grote hoeveelheden PFAS die Chemours loost op het oppervlaktewater en in de lucht.
Chemours benadrukte verder haar hightech zuiveringsinstallatie “Aquarius”, maar vermeed het feit dat sommige PFAS-concentraties in de omgeving tot duizenden malen hoger zijn dan toegestaan. Natuurlijk wees Chemours op onnodige emotie en onrust in de samenleving als gevolg van de Zembla-uitzending. In het Engels heet die communicatietechniek ‘Gaslighting’, de mentale gesteldheid van je tegenstander in twijfel trekken. En in gewoon Nederlands zeggen we dan: “Breed je eigen straatje schoonvegen”.
Natuurlijk valt van de vaste Tweede Kamercommissie niet te verwachten dat zij diepgaande kennis van PFAS of van het Chemours-dossier hebben. Het is lastig om de ‘zogenaamd zeer redelijk klinkende’ argumenten van Chemours te weerleggen. Natuurlijk, er werd gevraagd of het Chemours bestuur zelf, met kinderen en familie, zou zwemmen rondom Dordrecht. Het antwoord van de Chemours-directie was een volmondig ‘Ja!’, met verwijzing naar een onderzoek van het RIVM. Maar, het RIVM heeft zelfs niet eens onderzocht of het zwemwater rondom Dordrecht veilig is.
Ook zijn de zwemwaternormen voor specifieke zwemwaterlocaties alleen gebaseerd op fecale verontreiniging en niet op PFAS-stoffen. Het is onbegrijpelijk voor ons dat de zwemwaterbeheerders nu niet ingrijpen. Waar is het voorzorgsbeginsel gebleven?
De Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland kent de uitzonderlijk slechte reputatie van Chemours en is goed op de hoogte van de chemische vervuiling rondom Dordrecht. Ook plaatsen wij vraagtekens bij de manier waarop de Tweede Kamer de hoorzitting heeft georganiseerd. Natuurlijk zijn wij blij met een hoorzitting, maar dit was geen hoorzitting, het was een PR-podium voor Chemours. Er hadden ook vertegenwoordigers van omwonenden, deskundigen en andere organisaties bij moeten zitten. Evenals iemand van de vergunningverlenende instantie DCMR of RWS. En waar was het RIVM? Deze hoorzitting ging toch juist over Volksgezondheid en Milieuhygiëne? Ook had Zembla met de geïnterviewde PFAS-specialisten beschikbaar moeten zijn voor hoor en wederhoor! Maar waarschijnlijk was Chemours dan niet op komen dagen op de hoorzitting! Zo werkt dat.
De NMZH hoopt dat wordt ingezien dat een andere aanpak nodig is, waarbij Chemours in Dordrecht direct dezelfde aandacht gaat krijgen als Tata-Steel in IJmuiden of de luchthaven Schiphol. Het begint met het openen van de ‘doofpot’. Er moet heel precies duidelijk gemaakt worden hoe het nu precies zit in het belang van de volksgezondheid. De puzzelstukjes zijn er, verborgen in dikke dossiers, maar ook aanwezig in het water en de bodems rondom Dordrecht. Zembla heeft een geweldige poging gedaan om deze boven water te halen, maar we zijn er nog niet. Chemours moet verantwoordelijk worden gesteld voor de door haar toedoen ontstane milieu- en gezondheidsschade in Dordrecht en omgeving.
Het is onaanvaardbaar dat de decennialange vervuiling in Dordrecht maar blijft doorgaan. Beetje bij beetje zijn wij ons en onze leefomgeving steeds meer aan het vergiftigen. PFAS zijn levensgevaarlijk en moeten simpelweg niet geproduceerd of gebruikt worden in productieprocessen. De NMZH blijft Chemours actief volgen en zal waar nodig actie ondernemen. Ook de overheid heeft boter op het hoofd door dit zo lang te tolereren en niet in te grijpen. Wethouders in de omgeving hebben alle vergunningen in de afgelopen decennia gezien of blindelings gevolgd. De provincie als vergunningverlener is jarenlang veel te ruimhartig geweest en DCMR heeft bij de handhaving en toezicht niet voldoende de belangen van de omgeving behartigd.
Na afloop van de hoorzitting heeft Zembla nog een inhoudelijke reactie gegeven.
Bekijk de reactie van Zembla hier.
