Waarom windturbines op land goed voor ons zijn

27 september 2023

Waarom windturbines op land goed voor ons zijn. 

De energietransitie is in volle gang. Dagelijks werken er duizenden mensen op allerlei fronten om Nederland binnen een paar decennia volledig te laten overstappen van fossiele brandstof naar duurzame en hernieuwbare energie. Binnen de RES’en (Regionale Energiestrategieën) wordt gewerkt aan de plannen en de inpassing van zonnepanelen en windturbines. Die laatste categorie wordt nog weleens als ingewikkeld ervaren. Binnen de politiek heerst de opvatting dat de keuze voor windturbines per definitie niet in goede aarde valt bij omwonenden. Deels klopt dat. Maar deels ook helemaal niet. Een groter deel van de bevolking dan over het algemeen gedacht wordt heeft niet zoveel problemen met windturbines. De angst die bij de politiek bestaat is onnodig groot. En dat is een probleem, want we hebben windturbines heel hard nodig. 

Waarom hebben we windturbines nodig? 

Eén windturbine levert evenveel energie als 30.000 zonnepanelen, ofwel acht voetbalvelden. Het scheelt dus aanzienlijk in het ruimtegebruik. Daarnaast is het goed om balans te hebben op het net. Als energie alleen maar wordt opgewekt als de zon schijnt, vormt dat een probleem als de zon niet schijnt. Batterijen zijn nog niet krachtig genoeg om de periodes zonder zon in z’n geheel op te vangen. Windmolens kunnen dat gat dichten en zorgen voor energiezekerheid. 

Een veelgehoorde uitspraak is dat windturbines het uitzicht verpesten. Echter kunnen we simpelweg niet zonder energie. We zullen moeten accepteren dat je iets gaat terugzien van onze energiebehoefte. Je kunt het vergelijken met hoogspanningsmasten: we hebben ze nodig voor onze elektriciteit. Voor windturbines geldt eigenlijk hetzelfde. Een voordeel dat je als bewoner kunt hebben bij een windturbine, wat niet opgaat bij een elektriciteitsmast, is dat je er financieel van kunt profiteren. De energietransitie wordt zoveel mogelijk in samenspraak met de Nederlandse bevolking gerealiseerd, en in het bijzonder met de omgeving. Vaak kun je als omwonende deelnemen bij de oprichting van een windturbine en profiteer je er vervolgens financieel van. Er gelden sowieso regels voor de afstand van windturbines tot woningen, dus in principe zou niemand er direct last van moeten hebben. 

Locatie, locatie, locatie 

Uiteraard is het van belang om goed te kijken naar de mogelijke locaties voor windturbines. Als Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland denken we daar in de RES’en over mee. We willen voorkomen dat windturbines midden in een beschermd landschap staan, te dicht bij natuurgebieden staan of op trekvogelroutes staan. Aanvaringsslachtoffers moeten zoveel mogelijk te beperkt worden. Er kan middels een radar rekening worden gehouden met zwermen vogels en het moment van de vogeltrek. Windmolens kunnen dan tijdelijk worden stilgezet. Ook wordt er geëxperimenteerd met het zwart maken van één van de wieken. Dit lijkt het aantal vogelslachtoffers te beperken. Helemaal voorkomen van aanvaringsslachtoffers lukt helaas niet. Toch valt de schade relatief mee: er zijn vele malen meer vogelslachtoffers door het verkeer en door katten. 

Waarom gaat niet alles op de Noordzee? 

Een veelgehoorde vraag: ‘Waarom zetten we niet alles op de Noordzee? Dan hoeven er geen windturbines op land.’ Maar het is druk op de Noordzee, ook al is dat niet altijd even zichtbaar. Er staan momenteel al veel windturbines op de Noordzee, die energie opwekken voor de industrie. Er is weinig plek om er nog heel veel windturbines bij te bouwen. Bovendien is het efficiënt om de bron (windturbine, zonneveld, geothermieput, etc.) zo dicht mogelijk bij de afnemer (woningen) te plaatsen. Dat zorgt voor het minste energieverlies en dat vereist ook minder lange (en dus ook dure) kabels.  

Niet voor altijd 

Mocht je nu ook na het lezen van deze blog werkelijk geen enkel voordeel zien in windturbines en ze nog altijd enorm lelijk vinden: ze zijn niet voor altijd. Of eigenlijk: we kunnen niet in de toekomst kijken. Windturbines worden nu geplaatst met het uitgangspunt dat ze er voor een X aantal jaar staan. Verder dan dat wordt nog niet gekeken. De kans bestaat dat we over twintig jaar iets veel innovatievers hebben bedacht om duurzame energie op te wekken wat veel minder ruimte kost, en dan zitten we opnieuw in een transitie.  

En als laatste: Nederland is een land van windmolens. Het is onze traditie en ons erfgoed. Alleen gaan we met de tijd mee en zien de molens van nu er anders uit. Het is eigenlijk wat we al eeuwen doen.