Ellen Verkoelen: ‘Milieu is een levensstijl waar je altijd mee bezig bent’

Oud directeur van de milieufederatie Ellen Verkoelen vertelt: ’In de periode dat wij aan tafel zaten over Maasvlakte 2 en de verlengde A4 is de Milieufederatie veel zichtbaarder geworden. We stonden op de kaart als vertegenwoordiger van de achterbanorganisaties. En het aantal organisaties groeide. Ik zat iedere maand in zaaltjes om onze standpunten toe te lichten. Machtig mooi.’

Wie is Ellen Verkoelen?
“Ik ben geboren in het katholieke zuiden en ben al jong naar het westen verhuisd, naar Delft voor mijn studie. Ik heb een achtergrond in Meet en Regeltechniek en Milieumanagement. Vanuit die studies kwam ik dan ook eerst bij het bedrijfsleven terecht, bij Philips. Via TNO, VROM en de DCMR waar ik mij steeds meer met handhaving bezig hield, belandde ik uiteindelijk aan de andere kant van de tafel bij de MZH, Milieufederatie Zuid-Holland. Ik ben er in 1999 gestart en ruim een decennium als directeur gebleven’.

Wat speelde in die tijd?
‘Op dat moment had de Wet Milieubeheer de oude Hinderwet vervangen, waardoor bedrijven breder moesten gaan kijken naar de bescherming van het milieu, maar het bewustzijn bij bedrijven moest nog groeien. Lozingen en afval veroorzaakten flinke milieuschade’.

‘Wij hadden toen bij de MZH een jurist in dienst die elke zaak die hij aanspande over bestrijdingsmiddelen won. Dus zei ik: kunnen we niet beter kijken naar oplossingen aan de voorkant in plaats van rechtszaken achteraf? Op die manier werden we steeds meer een gesprekspartner en gingen we ons mengen in beleid. Dat vroeg van de organisatie ook een andere manier van werken’.

Wat speelde nog meer?
‘Ik hield me in die jaren ook bezig met de ontwikkeling van de Tweede Maasvlakte, daarvoor zaten we met de belangrijke spelers aan tafel. Compensatie van de natuur die voor de aanleg van de Maasvlakte moest verdwijnen, was een speerpunt. Het was een lang ontwikkeltraject waarbij naarmate de ontwikkeling langer duurde er minder oog kwam voor de natuur. En het heeft ook nog jaren geduurd voordat bijvoorbeeld het Buijtenland van Rhoon gerealiseerd is’.

‘Een andere groot traject was de A4 Midden Delfland. Ik ben trots op wat we hebben kunnen bereiken. Na 60 jaar procederen ging het asfalt er uiteindelijk komen. Daar kun je op meerdere manieren naar kijken, wanneer je weet dat het natuurgebied toch doorsneden wordt, hoe kunnen de natuurbelangen dan zoveel mogelijk meewegen in het project. Ik ben ook wel een realist, er is slechts 1 keer een klein stukje asfalt verdwenen en verder is er altijd bijgekomen’.

‘Wel denk ik achteraf dat we harder hadden moeten knokken voor de voordelen van het OV. Het gaat om de infrastructuur en in de steden zit voornamelijk het probleem’.

Is dat de rol van de NMZH, knokken?
‘Ja! Blijf ageren, blijf knokken en zoeken naar de balans tussen People, planeet en profit. Ik zei tegen de achterbanorganisaties als het erop aankomt ‘doe het extreme om het gematigde te bereiken’. Uiteindelijk gaat het erom dat oplossingen werken voor het geheel’.

‘Kijk, vroeger werd milieu gezien als een luxeprobleem, een fysiek en ook een technisch probleem: vervuiling kostte geld’.

‘Nu denk ik ook wel dat het juist gaat om bezuinigen en het tegengaan van de wegwerpmaatschappij. Welzijn zie ik nu als een randvoorwaarde waarvoor meer aandacht nodig is. De bomen reiken niet tot in de hemel.
Als meer woningen nodig zijn, moeten we ‘inbreiden’ in plaats van de stad uitbreiden in het buitengebied. Vraag niet van bewoners om te isoleren maar organiseer dit vanuit woningbouwcorporaties zonder dat de huren omhoog gaan. Dan kom je ergens’.

Als ik dan kijk naar de rol van de MZH vroeger en nu. Het onderscheid van de Milieufederatie destijds met de NMZH nu is de N van Natuur. Voor de natuur werkten we veel samen met de TBO’s, zij zorgden voor de invulling.

De Milieufederatie was er voor minder aaibare onderwerpen: industrie en milieubalans (lozingen, afval), lichthinder, bodem, water. Cruciaal voor de leefbare omgeving. Dat blijft nodig. Daarnaast is de NMZH een goede partner voor de overheid om participatie in te vullen. Een stem te geven aan de samenleving, het geweten te zijn van de samenleving. Het lijkt mij een mooi verjaardagscadeau voor het 50 jarig bestaan als jullie een grotere rol krijgen in de energietransitie. Als een spin in het web in de discussie, een intermediair in het maatschappelijk middenveld, tussen bewoners en bedrijven en overheid’.

‘Ik adviseerde de achterban altijd: ‘doe het extreme om het gematigde te bereiken’

Tags: