In het unieke Nederlandse polderlandschap vervullen boerenlandvogels een essentiële rol in het ecosysteem. Op weides, akkerlanden en struwelen dragen vogels bij aan een gezonde leefomgeving, waar zowel andere soorten als boeren de vruchten van plukken. De boerenlandvogels hebben het de afgelopen decennia zwaar gehad en veel soorten lijken uit het landschap te verdwijnen.
SOVON’s Boerenlandvogelbalans 2020 laat zien dat de afname van bijna 70 procent een gevolg is van een krimpend habitat en een verslechterde kwaliteit van het leefgebied, waardoor predatie ook een bedreigende factor is geworden. De grote druk op ruimte, die door industrie, woningbouw, infrastructuur en landbouw in Zuid-Holland nog hoger is dan elders in Nederland, is onlosmakelijk verbonden met deze neerwaartse trend. Circa 6 procent van het oppervlakte van Zuid-Holland wordt gebruikt voor natuur, tegen een landelijk gemiddelde van 13 procent. Dit gegeven onderstreept het belang van een landschapsbrede visie op het behoud van boerenlandvogels met een aanpak die buiten de grenzen van natuurgebieden gaat en een samenwerking tussen overheden, natuurorganisaties, boeren en vrijwilligers.
Samen voor boerenlandvogels
Er zijn meerdere initiatieven opgezet om de samenwerking tussen verschillende spelers en de eenduidigheid van beleidsuitvoering rondom boerenlandvogels te bevorderen. Specifiek voor Zuid-Holland is er het door de Natuur- en Milieufederatie gecoördineerde Weidevogelberaad. In het Weidevogelberaad komen natuur- en vogelwerkgroepen, weidevogelwachters en de NLO Partners samen om de meest actuele onderwerpen rondom het beheer en de stand van weidevogels te bespreken.
Provincie Zuid-Holland zet zich in voor boerenlandvogels
Naast het Weidevogelberaad is een brede coalitie gevormd in het kader van het Actieplan Boerenlandvogels. Naast de eerdergenoemde partners is bij dit actieplan ook BoerenNatuur Zuid-Holland en Provincie Zuid-Holland in een coördinerende rol aangesloten. Het is een unieke coalitie die samen optrekt in het behoud van boerenlandvogels. Waar beleid vaak wordt toegespitst op de agrarische sector of op natuurbeheer, herkent deze coalitie de samenhang tussen de beheeruitdagingen en zoekt daarom samenwerking in het aanpakken van deze uitdagingen.
Gekwantificeerde actiepunten op waterhuishouding, vegetatiestructuur en predatiebeheer zorgen voor een concrete invulling van bestaand beleid en vormen een realistisch plan dat de neerwaartse trend in vogelpopulaties in 2027 kan hebben gekeerd. Voor de uitvoering van het actieplan is structureel budget en structurele toewijding essentieel.
Boerenlandvogels ook landelijk op de politieke agenda: Aanvalsplan Grutto
De urgentie van het beschermen van boerenlandvogels werd ook erkend in de initiatiefnota ‘Weidseblik op de weidevogels’ waarin werd gesteld dat extra budget voor het behoud van boerenlandvogels broodnodig is. In het kader van het landelijke Aanvalsplan Grutto is 100,000 hectare ondergebracht in 40 kerngebieden. Dit plan zet in op het behouden van boerenlandvogels, met de grutto als icoonsoort, door het creëren van voldoende schaal, het efficiënt beheren van het waterpeil, het aanpassen van agrarisch beheer en het actief inzetten op predatiebeheer. De Natuur en Milieufederatie steunt het Aanvalsplan Grutto en sluit zich aan bij het initiatief van Vogelbescherming Nederland om het beschermen van boerenlandvogels ook landelijk op de politieke agenda te zetten en te behouden.
Bent u opzoek naar meer informatie over het Weidevogelberaad, de betrokkenheid van de NMZH bij het Actieplan Boerenlandvogels of het Aanvalsplan Grutto dan kunt u contact opnemen met Mellanie Vellekoop.
Regisseur Duurzame Landbouw & Voedsel