Bomen op boerenbedrijven hebben zowel ecologische, als economische- en landschappelijke voordelen. Bomen en struiken binden CO2, houden water vast en zorgen voor minder bodemerosie en voor herstel van biodiversiteit. En in geval van agroforestry/ voedselbossen is de opbrengst eetbaar of bestaat uit natuurlijke grondstoffen die bijdragen aan het verdienvermogen in de landbouw en de transitie naar een circulaire economie. Een win-win voor boeren en inwoners.
Project: Aan de slag met Agroforestry (Noord- en Zuid-Holland en Utrecht)
Binnen dit project werken we aan de aanleg van 15 proefpercelen waar wordt geëxperimenteerd met agroforestry in de praktijk op een agrarisch bedrijf. Dit gaan we doen in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. De Natuur en Milieufederaties in deze provincies werken hierbij samen met o.a. het Louis Bolk Instituut en Fruitzforlife. Het project heeft een looptijd van najaar 2023 tot maart 2025. In 2023 wordt in Zuid-Holland één proefperceel gerealiseerd en in 2024 zullen dit er 4 zijn. De andere proefpercelen zijn in Noord-Holland en Utrecht.
Een proefperceel is een locatie van 0,5 à 1 hectare op een agrarisch bedrijf, waar elementen die passen bij agroforestry worden toegepast. Denk bijvoorbeeld aan bomenrijen in combinatie met veeteelt (silvopasture), akkerbouw of tuinbouw in combinatie met houtige gewassen, of zelfs een voedselbos. Met een proefperceel kun je klein beginnen en krijg je de kans om te kijken of agroforestry past binnen je bedrijfsvoering.
De kosten voor de aanleg van een proefperceel worden deels vanuit het project gefinancierd en deels vanuit een eigen bijdrage door het deelnemende bedrijf. Naast de aanleg van proefpercelen staat kennisdeling centraal: tijdens het project zullen meerdere excursies georganiseerd worden.
Living Lab Agroforestry
Verduurzaming en versterking van de landbouw is essentieel om de weerbaarheid van het productiesysteem te verbeteren en oplossingen voor de huidige opgaven te bieden. De vraag neemt toe naar een meer ‘natuurinclusieve landbouw’, waarbij de functionele biodiversiteit een belangrijke plek inneemt en natuur- en landschapselementen geïntegreerd worden op het landbouwbedrijf. Agroforestry is een interessante mogelijkheid voor Zuid-Holland vanwege de potentieel brede toepasbaarheid van diverse vormen van agroforestry, ook in de veengebieden.
Met dit Living Lab gaan we ook aan de slag met natte teelten en maken we slimme koppelingen met Plan Boom, Valuta voor Veen en andere projecten en samenwerkingsverbanden die elkaar in de uitvoering gaan versterken.
We bemerken dat er beperkte kennis is over de inpassingsmogelijkheden en het opnemen van agroforestry in ruimtelijke plannen. Daarnaast verwachten wij dat er gezien de opgaven voor landbouw en natuur de komende jaren een belangrijke rol voor bomen op het boerenerf is weggelegd.
