Gedragscode zon op land krijgt brede steun

13 november 2019

Een brede coalitie van natuur-, milieu-, energie- en bewonersorganisaties heeft zich de afgelopen maanden gebogen over deze problematiek. Het resultaat is een gezamenlijke gedragscode Zon op Land. Daarin is onder meer afgesproken om met zonneparken de natuur te ontzien en nog beter rekening te houden met de omwonenden. De code wordt woensdagmiddag 13 november aangeboden aan de Vaste Kamercommissie EZK.

De ondertekenaars van de code zijn de brancheorganisatie Holland Solar, de vereniging van omwonenden van energieprojecten NLVOW, Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu, de Natuur en Milieufederaties, Natuurmonumenten, de koepel van energiecoöperaties Energie Samen en Vogelbescherming Nederland. Samen vertegenwoordigen deze organisaties meer dan 2 miljoen Nederlanders, 400 energiecoöperaties, 1000 lokale natuur- en milieugroepen, vele bewonersgroepen en 170 bedrijven in de zonne-sector.

Zorgvuldig
Annie van de Pas, netwerkdirecteur van de Natuur en Milieufederaties: “Het is enorm belangrijk dat we zonne-energie zorgvuldig in de omgeving inpassen, met aandacht voor natuur, mens en landschap. Ik ben daarom blij met deze code en ook met het feit dat de sector zelf via Holland Solar serieus werk heeft gemaakt van deze code, dat geeft vertrouwen.”

Klimaatdoelen
Met zonnepanelen kunnen we een deel van de vraag naar energie in Nederland duurzaam invullen, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord. Daarvoor leggen we panelen op daken, in geluidswallen of op gevels van gebouwen. Dat heeft de voorkeur. Om de klimaatambities te halen is ook de ontwikkeling van zon op land nodig. En dat kan, mits goed ingepast en conform de gedragscode. De code bevat voorschriften die borgen dat omwonenden goed betrokken worden, dat zonneparken meerwaarde bieden voor de natuurwaarden en dat na verloop van tijd het oorspronkelijk grondgebruik terug kan komen.

Uiteenlopende belangen verenigd in een code
Het is een doorbraak dat organisaties met uiteenlopende belangen samen tot een gedragscode over zon op land zijn gekomen. Nieuwe zonneparken leiden soms tot zorgen bij omwonenden en natuur- en milieuorganisaties: over het te makkelijk kiezen voor waardevolle gebieden, over de natuur in het zonnepark, over verlies aan bodemkwaliteit of over de betrokkenheid van omwonenden. Het is de overtuiging van de ondertekenaars van deze code dat zonneparken een gebied mooier en waardevoller kunnen maken én dat het betrekken van omwonenden essentieel is. Omwonenden worden met de code beter betrokken bij de plannen, bepalen mee hoe het park eruit ziet én kunnen meeprofiteren.

Drie basisprincipes
De code bevat drie basisprincipes. Deze basisprincipes zijn vertaald in bovenwettelijke regels waartoe de leden van de branchevereniging Holland Solar zich verplichten. Holland Solar vertegenwoordigt qua volume het overgrote deel van de huidige zonneparken.

• Betrokkenheid omwonenden.
  Of een park op een bepaalde locatie gewenst is en in welke vorm, zal mede bepaald worden door de wensen van omwonenden. Die worden vanaf het eerste begin meegenomen in de keuzes over het plan, het ontwerp en de mogelijkheid financieel te participeren.

• Meerwaarde omgeving.
  Zonneparken kunnen een verbetering voor een gebied betekenen; voor de natuur en voor de omwonenden. Dit kan bereikt worden door zorgvuldig te kijken naar welke gebieden wel en niet geschikt zijn voor een park. Zo bepaalt de code dat natuurgebieden worden ontzien.

• Oorspronkelijk grondgebruik mogelijk.
  De functieverandering zonnepark hoeft geen onomkeerbare stap te zijn. Planologisch kan de functieverandering tijdelijk zijn. Fysiek kunnen de zonne-installaties zo gebouwd worden dat daarna bijvoorbeeld agrarisch grondgebruik weer mogelijk is.