Brief aan LNV over verminderen bestrijdingsmiddelen in natuur en landbouw

14 maart 2022

Het gaat niet goed met de Nederlandse waterkwaliteit. Nederland scoort van alle EU-landen het slechts op vervuiling van oppervlaktewater met pesticiden, zo concludeerde het European Environment Agency (december 2021). Bij oppervlaktewater worden de normen overschreden in 56 procent van de gevallen, en bij meren zelfs in 62 procent van de gevallen.

Gelet hierop, en met het oog op het voorzorgsbeginsel, is het daarom nodig om het gebruik van de meest toxische stoffen, zoals de middelen op de kandidatenlijst voor substitutie. aan banden te leggen. Hetzelfde geldt voor de zogeheten niet-toetsbare stoffen die zo toxisch zijn dat ze al in onmeetbare concentraties de norm overschrijden en een grote invloed op waterkwaliteit kunnen hebben. Het uitfaseren (en monitoren) van deze niet-toetsbare stoffen zouden dan ook hoge prioriteit moeten hebben, maar het beleid van LNV, zowel in het Uitvoeringsprogramma als in het (concept) Nationaal Actieplan duurzaam gebruik pesticiden 2021-2025, laten deze kwestie geheel onvermeld.

Alex Ouwehand juicht toe dat LNV expliciet verwijst naar het belang van het halen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) voor de ultieme deadline in 2027. Dit betekent echter ook, dat in de komende jaren een flinke reductie van toxische stoffen moet worden gerealiseerd.

Het behalen van de KRW vereist een inzet op het verlagen van de milieulast van pesticiden. Dat betekent minimaal 50% reductie van gebruik van pesticiden in 2030 en 50% van de meest schadelijke stoffen en 25% biologisch bewerkt landbouwareaal.

Daarnaast onderstrepen wij het belang van het aangekondigde onderzoek naar de gezondheidseffecten van pesticiden voor omwonenden en gebruikers. Wij pleiten voor concrete meetbare en afdwingbare tussendoelen op het gebied van reductie van pesticiden gebruik, die inzicht geven in het reductiepad richting 2030 ten aanzien van:

1. a) Het gebruik van pesticiden, uitgesplitst naar gewas, aard (milieulast) en omvang, en inzichtelijk gemaakt op landelijk en regionaal niveau. In het bijzonder vragen we aandacht voor een versnelde afbouw van het gebruik van pesticiden in de nabijheid van Natura 2000-gebieden en KRW waterlichamen zoals ook geëist wordt door de Richtlijn duurzaam gebruik pesticiden (SUD).
2. b) De emissie die plaatsvindt, het residu dat achterblijft in water, bodem en lucht naar aard(milieuschadelijkheid) en omvang, cumulatief landelijk, landelijk, regionaal en naar gewas.

Echter, het stellen van doelen is één, het sturen op effect is twee. Zoals wordt benoemd in de planningsbrief van LNV is het bieden van perspectief van belang. Duidelijk perspectief is nodig om alle partijen, met name de agrarische ondernemers, mee te krijgen in de omslag naar milieuvriendelijke vormen van gewasbescherming. De landbouwtransitie die met behulp van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) vorm krijgt is een uitgelezen mogelijkheid om de afbouw van het gebruik van pesticiden te realiseren in grote delen van het land.

Lees hier de volledige brief.