Blog: Voorbij de coronacrisis

Blog: Voorbij de coronacrisis

De coronacrisis heeft ook in Nederland haarfijn duidelijk gemaakt dat wij moeten veranderen. We zullen – meer nog dan vóór de crisis – werk moeten maken van een gezonde en veilige leefomgeving. Het feit dat opnieuw in Nederland een zoönose ontstaat bij nertsenfokkerijen in Beek en Donk en Milheeze, samen goed voor zo’n 20.500 nertsen, geeft ernstig te denken. Zeker als je daarbij betrekt dat ‘17 miljoen mensen op dat hele kleine stukje aarde’ samenleven met alleen al zo’n 105 miljoen kippen, 12 miljoen varkens, 4 miljoen runderen en 614.000 geiten. Waar is de balans?!

Samenleven met dieren
De faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht start binnenkort een onderzoek naar de gevoeligheid van katten voor het coronavirus. In een brief aan de Tweede Kamer geeft minister Schouten aan dat zij ook laat onderzoeken of varkens besmet kunnen raken met het coronavirus. “Het is belangrijk om dit uit te sluiten”, schreef ze in de brief aan de Kamer. De resultaten worden in augustus verwacht. Ook de ophokplicht van pluimvee die op 12 februari van kracht werd, is weer ingetrokken. De kans op uitbraken van vogelgriep is weer geweken. Je vraagt je af hoelang dit goed kan blijven gaan. Wat hebben wij geleerd van de al bekende zoönose zoals de ziekte van Lyme, Q-koorts, toxoplasmose, salmonellose en vogelgriep? Kunnen wij het ons nog wel veroorloven om met zoveel beesten zo intensief samen te leven? Welke risico’s zijn we bereid te nemen? Of moet het roer radicaal om?

De crisis creëert ook kansen
De coronacrisis brengt ook de klimaataanpak wereldwijd in gevaar. Maar door de corona-aanpak juist actief te verbinden met een vergaande vergroening van onze samenleving, hoeft dat niet. Door de miljarden die de overheid in het herstel van onze economie pompt te verbinden met verduurzaming en CO2-reductie, ontstaan enorme kansen. Meer aandacht voor een duurzame economische ontwikkeling, die inspeelt op wat wij in Nederland nodig hebben, vermindert onze afhankelijkheid van bijvoorbeeld medicijnen en hulpmiddelen die in de zorg worden gebruikt. Die worden nu massaal geïmporteerd uit China. De huidige crisis creëert zo dus kansen voor het ontwikkelen van een brede circulaire maakindustrie in Nederland.

Denk ook aan het extra investeren in de bouw in steden en de aanwezige woonbehoefte en die te verbinden met energiebesparing en meer duurzame energieopwekking. Dit geeft de bouwwereld de ruimte om zich te herstellen van de crisis. Maar dit biedt ook soelaas voor starters op de woningmarkt, die al jaren wachten op een betaalbare woning. Deze aanpak sluit daarbij naadloos aan bij wat voor de klimaataanpak nodig is. Zo kunnen we slim investeren in de toekomst.

Slimme lockdown? Dan ook slim investeren!
Maar om dit, in bijvoorbeeld Den Haag en Rotterdam, te kunnen gaan organiseren moet ook de stikstofuitstoot drastisch naar beneden. Echter in de plannen die het kabinet vorige week presenteerde, is de voorgestelde stikstofreductie veel te laag. Het lijkt er al maanden op dat de overheid te bang is om pijnlijke maatregelen te nemen in de landbouw. Daarbij komt: door de eenzijdige politieke aandacht voor de landbouw lossen wij voor onder meer de bouwsector niets op. Maar ook de natuur blijft achteruitgaan. We missen kansen door bewust niet slim te koppelen en te investeren. Uiteindelijk doen wij ons zelf weer enorm tekort. Als wij een slimme lockdown kunnen organiseren, kunnen wij ons toch ook slim uit verschillende crises organiseren en investeren?! Alleen dan ontstaat zekerheid voor een gezonde en veilige leefomgeving én een duurzame economische ontwikkeling.

Door eenzijdig te blijven investeren in het overleven van bedrijven en het bestrijden van de coronacrisis loopt de staatsschuld enorm op. Van een kleine 400 miljard eind vorig jaar naar ruim 500 miljard eind dit jaar. Laten wij samen voorkomen dat toekomstige generaties alleen nog meer staatsschuld erven. Laten wij in ieder geval óók nieuw perspectief bieden voor een circulaire en duurzame economie. Er nu forse stappen worden gezet op weg naar klimaatneutraliteit en een gezonde en veilige leefomgeving. Dit moeten wij toekomstige generaties meegeven, anders wordt hun opgaven loodzwaar.

Laten wij deze kansen pakken. Laat je verder inspireren, kijk op 10 mei naar VPRO Tegenlicht met een uitzending getiteld “Duurzaamheid nu of nooit”.

Maar voor nu blijf vooral gezond en help elkaar waar dat nodig is!

Alex Ouwehand