Overal microplastics 

Overal microplastics 

Overal microplastics 

Microplastics zijn plastic deeltjes kleiner dan 5 mm. Veel microplastic is te vinden in verzorgingsproducten die na gebruik bijna altijd door het riool worden afgevoerd.  

Een deel van de microplastics wordt door fabrikanten met opzet aan producten toegevoegd. Het gaat om kunststoffen die producten een bepaalde eigenschap meegeven. Ze bepalen bijvoorbeeld de dikte, het uiterlijk en de stabiliteit. Vaak worden hiervoor synthetische polymeren gebruikt. Je vindt microplastics daarom in allerlei producten. Bepaalde producten bevatten zelfs duizenden plastic deeltjes. De grootste hoeveelheid ooit vastgesteld in een product is 356.110 microplastic deeltjes.   

Bij het gebruik van deze producten spoelen we dus onbewust iedere dag duizenden kilo’s microplastics weg richting het oppervlakte water en onze rivieren en meren. Daarnaast zijn er microvezels, een soort microplastics die meestal afkomstig zijn van kleding (polyester) en over het algemeen tussen 0,1-0,8 mm groot zijn. Ook deze microvezels komen uiteindelijk via o.a. het riool in ons milieu.  

Niemand staat er bijna bij stil, maar de hoeveelheden waarmee deze microplastics alleen al in Zuid-Holland jaarlijks in ons milieu komen zijn enorm. Ook omdat de rioolwaterzuiveringsinstallaties nog niet in staat zijn om met de huidige technieken deze microplastic afdoende uit het afvalwater te filteren. Er wordt wel onderzoek gedaan naar het gebruik van verschillende technologieën om microplastics uit afvalwater te verwijderen. Maar dat is toekomstmuziek. Deze technologieën moeten eerst nog met succes worden geïmplementeerd om alle microplastics, inclusief microvezels, uit afvalwater te kunnen verwijderen. 

Iedere dag gebruiken veel inwoners van Zuid-Holland reinigende en verzorgende producten, zoals die van Nivea, Dove, Garnier, Head and Shoulders en L’Oréal. Maar ook huismerken van het Kruidvat en de Body Shop. Vaak zonder dat men hiervan bewust is dat deze merken het hoogst scoren op toegevoegde microplastic in hun producten.  

Effecten voor ons milieu 

Microplastics zijn niet afbreekbaar, maar vallen in steeds kleinere stukjes uiteen. En ze zijn onmogelijk op te ruimen. Microplastics, en de nog kleinere nanoplastics, komen nu bijna overal voor. Bij onderzoeken werd microplastic gevonden in: schaal- en schelpdieren, groenten en fruit, bier, honing, flessenwater, kraanwater, theezakjes, zeezout. Ook in de natuur zijn negatieve effecten van microplastics te zien. Dieren slikken de stukjes plastic in. Ook kunnen microplastics via de wortels planten binnendringen. Zo komt microplastic in de voedselketen terecht en in onze darmen. Er zijn zelfs microplastics in het bloed van mensen gevonden. Plastic bevat allerlei schadelijke stoffen. Denk aan weekmakers, vlamvertragers of stabilisators. Dit soort stoffen kunnen hormoonverstorende eigenschappen hebben. Ook kunnen er effecten zijn op ons immuunsysteem. Wat de gevaren precies zijn, wordt nog onderzocht. Uit onderzoek van Wageningen University blijkt in ieder geval wel dat je als mens wekelijks zo’n 0,0041 mg binnenkrijgt. Bij 1 op de 20 mensen kan dit zelfs oplopen tot 676 mg microplastics per week. Afhankelijk van eetgewoontes, het gebruik van bepaalde verzorgingsproducten en de hoeveelheid microplastics in de voeding en lucht. Hoe meer microplastics je binnenkrijgt, hoe groter de hoeveelheid toxische stoffen waaraan je wordt blootgesteld.  

 

Goed nieuws 

We hoeven namelijk deze verzorgingsproducten niet te kopen en te gebruiken. Zo kunnen wij er samen wat aan doen. De Plastic Soup Foundation heeft een handige app ontwikkeld om microplastics te herkennen in producten: Download the Free App – Microplastics in Cosmetics – Beat the Microbead. Installeer die op je telefoon of tablet en scannen maar. Je kan zo zelf het verschil maken door een meer bewuste aankoop van producten zonder toevoegingen van microplastics. Natuurlijk eerst je eigen voorraad van producten in de badkamer even checken. Dat zal waarschijnlijk wel even schrikken zijn. Ook ik had deze ervaring, maar het heeft mij wel bewust gemaakt dat ik zelf het verschil kan gaan maken door mijn aankoopgedrag te veranderen. 

Daarnaast zijn er keurmerken die je kan benutten voor een betere aankoop: 

• Europees Ecolabel: het milieukeurmerk van de Europese Unie voor cosmetica, verzorgings- en schoonmaakproducten, doe-het-zelf en tuinieren;   
• Demeter: het keurmerk van de biologisch-dynamische landbouw, cosmetica, verzorging en voeding; 
• Cosmos Organic: het Europese keurmerk voor natuurcosmetica; ook Charte Cosmebio, Ecocert en BDIH vallen hieronder; 
• Nordic Ecolabel: het Scandinavisch milieukeurmerk voor onder andere schoonmaakmiddelen, cosmetica, verzorgingsproducten en wasmiddelen; 

• NaTrue: wereldwijd keurmerk voor natuurcosmetica. 
• Zero plastics inside: keurmerk van Beatthemicrobead.org voor bedrijven die hun ingrediëntenlijst met de organisatie delen en de ‘100%-microplasticvrij’-verklaring ondertekenen.  

Microvezels
Maar voor microvezel blijft gelden, koop zo min mogelijk synthetische kleding en kies voor natuurlijke materialen, zoals katoen, linnen en wol. Of voor viscose en lyocell. Op https://Milieucentraal.nl staat een handig overzicht welke kledingstoffen slecht zijn voor het milieu. 

 Groene Peiler
Als NMZH zijn wij zeer bezorgd over de hoeveelheid microplastics die jaarlijks in ons milieu en in het bijzonder in ons oppervlaktewater terecht komt. Steeds meer microplastics komen zo in de voedselketen. Naast de keuzes die wij zelf maken, moeten ook de producenten worden aangesproken op het uit de markt halen van dit soort toevoegingen aan hun producten. Ook zijn wij benieuwd naar het voorkomen van microplastics in Zuid-Hollandse huishoudens. Daar willen wij met onze groene peiler graag meer onderzoek naar doen. We zijn op zoek naar iedereen die hieraan mee wil doen. Door meer inzicht te krijgen in de Zuid-Hollandse situatie kunnen wij onze inzet nog effectiever maken. Aanmelden kan via deze link. Ik hoop dat veel nieuwsbrieflezers mee gaan doen aan deze belangrijke groene peiler.