Maar die formule lijkt steeds meer uitgewerkt. Vandaag de dag voel ik mij steeds meer ontheemd in eigen land. Ik herken mij bijna niet meer met wat er nu in Nederland gebeurd. Dat gaat verder dan alleen al het feit dat wij op zoveel plaatsen onze nationale driekleur al vele maanden op z’n kop hebben hangen. Dat gaat voor mij verder dan alleen maar demonstreren. Deze driekleur vormt mede onze identiteit. Onder deze roodwitblauw hebben wij samen veel bereikt, is bloed vergoten en feest gevierd. Met onze nationale vlag op z’n kop lijkt dat nu ver weg.
Het lijkt wel alsof wij vandaag de dag geen “wij” meer kennen. Niet samen meer tot oplossingen kunnen komen. Er voor elkaar zijn ook wanneer pijnlijke beslissingen moeten worden genomen. Rentmeesterschap heeft plaatsgemaakt voor eigen belang en uitsluiting. Solidariteit is een krantenkop geworden en zegt niet veel meer voor de toeslagenouders, Groningers en mensen met een smalle beurs. De democratie holt steeds verder uit. Bedreiging en intimidatie van personen en organisaties maakt mensen steeds terughoudend en behoedzaam en creëert een gesloten samenleving. Wat nodig is op het gebied van gezondheid en veiligheid schiet steeds vaker ernstig tekort. Chemische verontreiniging van het oppervlakte water kan zomaar dag in en dag uit ongebreideld doorgaan. De klimaatplannen schieten hopeloos en ernstig tekort. Alle berichten te spijt om de opwarming van de Aarde tot 1,5° Celsius te beperken. Zijn met onze huidige inzet niet realistisch. Het zal als wij zo doorgaan eerder 3° Celsius of meer gaan worden. Vanuit dit gegeven begrijp ik jongeren wel die met demonstraties aandacht willen vragen voor hun toekomst. Dit staat ook haaks op het boerenprotest. Bijna iedere Nederlander weet nu zo onder de hand wel hoe wij in de stikstofcrisis terecht zijn gekomen. Daar ligt ook de sleutel om er weer uit te komen. Het zelfde doen als altijd gaat ons niet verder helpen. Als samenleving hebben wij deze crises veroorzaakt en als samenleving zullen wij die samen moeten oplossen. Zoals we met de mijnsluiting in Limburg door de zure appel heen moesten bijten of regio’s moesten versterken door gericht bedrijvigheid en werkgelegenheid te spreiden. Zo zullen we ook de goede dingen moeten doen om uit de stikstofcrisis te komen. Al is het in de eerste plaats alleen maar om de landbouw weer toekomstperspectief te geven in een duurzame en natuurinclusieve vorm.
We zijn meester geworden in het uitstellen en pappen en nathouden. Overal is wel een argument om vooral iets niet te doen. De natuur weet in Nederland maar al tegoed wat dit betekent. Met een enorm biodiversiteitsverlies tot gevolg. Ook in gemeenteraden zie je nu generaties tegenover elkaar komen te staan. De oudere generatie vindt dat alles te snel gaat en meer tijd nodig is. De jongere vindt het te langzaam gaan en ziet steeds meer hun toekomst in gevaar komen.
Persoonlijk wil ik mij niet teveel door deze observaties laten leidden. Ik geloof nog steeds dat wij samen tot oplossingen kunnen komen en waar er pijn ontstaat bij noodzakelijke oplossingen, wij ook de helpende hand moeten bieden. Waar de overheid de bevolking in de steek laat om samen vanuit een toekomstvisie voor Nederland tot oplossingen te komen zullen wij het als samenleving zelf moeten doen. Voorbij het demonsteren, samen werken aan oplossingen. Nederland is nog te mooi om het maar zo te laten en de volgende generatie met onze problemen op te zadelen.
Ik wil een schoon, veilige en duurzame samenleving niet alleen voor ons maar ook voor de volgende generaties. U toch ook?
