Halfvol of halfleeg?

Halfvol of halfleeg?

Van 1 tot 12 november 2021 vindt de 26ste Conference of Parties (COP) van de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) plaats in Glasgow. Tijdens deze klimaattop proberen alle deelnemende landen de afspraken uit het akkoord van Parijs verder uit te werken. Het “Paris Rulebook” zal daarmee afgerond gaan worden. Een ingewikkeld onderhandelingsproces waar harde economische en nationale belangen een dominante rol spelen, wat de marges erg klein maakt voor solidariteit tussen arm en rijk en de klimaataanpak zelf. Gezien de complexiteit maak ik mij best wel zorgen of voldoende voortgang kan worden geboekt en hierover concrete afspraken gemaakt kunnen worden. De klimaatverandering en opwarming van de aarde staat niet stil, dit proces zet zich versneld door, ongeacht de uitkomst.

Toch zie je in de aanloop naar de klimaattop ook beweging en urgentie ontstaan. En dat doet goed, alhoewel papier ook heel geduldig kan zijn, groeit mijn optimisme.

Recent verlegt het ABP, Europa’s grootste pensioenfonds, de koers drastisch door niet meer te investeren in fossiele energie. Een belangrijk signaal voor onze fossiele economie om daadwerkelijk te gaan veranderen. Toch zijn er nog genoeg Nederlandse banken, verzekeraars en pensioenfondsen die vijf jaar na het Klimaatakkoord van Parijs, volgens de eerlijke geldwijzer, nog altijd veel meer geld in fossiele energie steken dan in duurzame energie. 88% (34,3 miljard euro) van hun beleggingen in de energiesector zat eind 2020 in kolen, olie en gas. Voor leningen tussen 2018 en 2020 was dat 69% (9,1 miljard euro). Voor deze bedrijven is de urgentie om een bijdrage te gaan leveren in de klimaataanpak schijnbaar nog niet zo groot. Het financieel gewin voor de korte termijn is bepalend ongeacht de uiteindelijke consequenties voor de Nederlandse economie en samenleving voor de middellange termijn.

Zelfs Shell geeft er nu blijk van dat diens inzet moet vergroenen om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen gaan halen. Daar was uiteindelijk een rechtszaak, die door Milieudefensie was aangespannen, voor nodig. 50% CO2 reduceren in 2030 ten opzichte van 2016. Het maakt zichtbaar dat de fossiele economie veel van zijn waarde en relevantie aan het verliezen is. Bedrijven die niet tijdig omschakelen, gaan hier de komende 10 jaar de wrange vruchten van plukken. Zelfs een groot en internationaal bedrijf als Shell kan zich niet meer aan deze effecten onttrekken. Deze nieuwe koers roept ook weer een tegenreactie op. Eén van de grootste aandeelhouders van Shell wil het concern nu dwingen om de fossiele activiteiten af te splitsen van de duurzame activiteiten. De aandeelhouder vindt dat het concern te veel bezig is met verduurzamen en dat het de aandacht van andere activiteiten afleidt. Als ik dit zo op mij laat inwerken, besef ik hoe complex de transitie is waar wij allemaal voor staan. Hoe belangrijk de regierol vanuit de overheid bij de klimaataanpak is en hoe wij die al te lang moeten missen.

Vandaag brengt de Raad van State via de jaarlijkse Klimaatnota naar buiten dat het kabinet vanwege de aard en omvang van de klimaatcrisis onmiddellijk moet ingrijpen. De Raad van State signaleert dat de klimaatdoelen voor 2030 en 2050 met de huidige inzet en maatregelen niet kunnen worden gehaald.

Nederlandse maatregelen blijven volgens de raad achter. De overheid zou veel meer de regie moeten pakken en een aparte minister voor Klimaatbeleid in het leven moeten roepen. De Klimaatwet wordt niet genoeg gebruikt om maatregelen door te voeren, geeft de Raad van State aan. Dat zou de overheid, juist met de wet in de hand, wel moeten doen. Er moet nog veel gebeuren. Toen het huidige demissionaire kabinet startte, riepen zij zichzelf uit tot het groenste kabinet ooit. Ben benieuwd waar de huidige kabinetsformatie toe zal leiden.

Maar ondanks alles. Komt het aan op ons, jij en ik. Hier kan ook een belangrijke klimaattop in Glasgow niet direct het verschil maken. Ook al hadden wij het groenste kabinet ooit, dan nog komt het aan op ons, jij en ik. Wat kunnen we zelf doen in ons dagelijks leven om een bijdrage te leveren tegen de klimaatverandering en de opwarming van de Aarde. Hoe ziet jouw voetafdruk eruit? Wat kan je doen om die te verkleinen? Ook onze kleine stap in het grotere geheel is belangrijk en samen kunnen wij zo het verschil maken te beginnen in Zuid-Holland. Kijk op Voetafdruk Zuid-Holland (zuidhollandsevoetafdruk.nl). Op deze website kun je je eigen voetafdruk bepalen en geven wij tips om die te verkleinen.

Naast onze eigen inzet maken dan de effectieve afspraken in Glasgow en een betere en gerichte inzet vanuit de Nederlandse overheid onze inzet compleet. Dat voelt voor mij beter dan om steeds te moeten wachten op nieuwe internationale afspraken of een nieuw regeerakkoord.