Blog: Kolen en ketenverantwoordelijkheid
29 november 2017
Blog: Kolen en ketenverantwoordelijkheid 
De haven van Rotterdam herbergt de grootste kolenoverslag van Europa. De haven van Amsterdam is de tweede kolenhaven van Europa. Daarmee is Nederland de grootste kolenboer van Europa. In 2016 waren beide havens goed voor de overslag van 44,7 miljoen ton kolen. Uitfasering van kolen is cruciaal om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen halen.
33% van onze stroomproductie komt van kolencentrales. De totale Nederlandse stroomproductie nam in 2016 met bijna 5 miljard kWh toe tot 115 miljard kWh. Hiervan werd 37 miljard kWh opgewekt uit steenkool. In 2011 werd er nog maar 21 miljard kWh opgewekt met kolen. De productie van elektriciteit uit steenkool bereikte in 2015 het hoogste niveau sinds 1990.
Ondanks de discussie over het sluiten van de kolencentrales, die in Nederland onverminderd hoog op de agenda staat, groeit het aandeel energie wat met kolen is opgewekt nog steeds. Vanaf 2011 is dit aandeel op 5 miljard kWh na verdubbeld!
Daarnaast bedienen Rotterdam en Amsterdam ook het Duitse achterland. Ondanks de ‘Energiewende’ leunt Duitsland nog altijd zwaar op energie uit kolencentrales. De havens van Rotterdam en Amsterdam dragen als Europees centrum van de kolenoverslag een grote verantwoordelijkheid. De kolenoverslag uitfaseren en uiteindelijk stoppen zou een groot signaal naar de markt zijn en de energietransitie enorm versnellen. Hinken op twee gedachten en zolang mogelijk fossiele brandstoffen blijven stimuleren zet ons op grote achterstand en remt de ontwikkeling van Nederland naar een duurzame circulaire economie. En stelt ons voor een grote opgave om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen halen.
De haven van Amsterdam heeft in het voorjaar aangekondigd de kolenoverslag in 2030 te willen beëindigen. Dat is een beetje laat en moet sneller, maar is wel een belangrijke stap om uiteindelijk van de kolen af te komen. De gemeenteraad van Rotterdam heeft nu ook in een motie uitgesproken van de kolenoverslag in de haven af te willen. Er wordt aangedrongen op een vlotte afbouw en om geen nieuwe langlopende contracten meer af te sluiten die tot een Lock In rond kolen gaan leiden.
Nu moeten we voortvarend tot een volledige uitfasering komen. Het New Climate Instute in Keulen heeft een analyse gemaakt van wat de klimaatdoelen van Parijs voor Nederland betekenen. Zij concluderen dat het opwekken van elektriciteit uit kolencentrales al in 2025 moet worden beëindigd om de klimaatdoelen te kunnen halen. Als je naar de totale kolenoverslag kijkt en het aandeel kolen in de Nederlandse stroomproductie dan is de opgave enorm. Er is geen tijd meer te verliezen. Onnodig langer door blijven gaan met kolen betekent dat andere sectoren nog meer moeten worden aangesproken en de maatschappelijke lasten voor de klimaatopgave op de middellange termijn verder zullen stijgen. Tijd voor een goed plan om in twee etappes naar 2020 en 2025 de laatste 5 resterende kolencentrales in Nederland definitief te sluiten en de kolenoverslag uit te gaan faseren.
Geen woorden, maar daden om het maar op z’n Rotterdams te zeggen.