Blog: Dingen die voorbij dreigen te gaan

Als kleine jongen ging ik heel vaak op woensdagmiddag met mijn opa de polder in rond vliegkamp Valkenburg in de Duinstreek. Mooie gesprekjes over de natuur en het landschap tijdens het wandelen en met een gevonden stok dingen onderzoeken en aanduiden om het verhaal kracht bij te zetten. Daar beleef ik nog steeds leuke herinneringen aan. Ik weet ook zeker dat deze ervaring mij persoonlijk heeft gevormd en mijn gevoel voor natuur en landschap daardoor sterk is aangewakkerd.

We liepen zo vanuit de bebouwde kom de polder in. Het landschap en de natuur maar ook de productie van ons voedsel was direct zichtbaar en binnen handbereik. Nu is dat anders. De polderstructuur is in dit gebied weg, er zijn vele doorsnijdingen met provinciale wegen, de natuur is teruggedrongen en het landschap is een werklandschap geworden en heeft veel van zijn schoonheid verloren. Er komt weer een volgende uitleglocatie en nog meer wegen. Een eindeloze ongeregistreerde ontwikkeling van stedelijke ontwikkeling in een gebied wat steeds kwetsbaarder wordt en uiteindelijk zo teloor gaat.

Mijn eerste fietsvakantie als middelbare scholier was van Katwijk aan Zee naar Utrecht naar camping de Berenkuil. Die herinnering is niet anders. Een prachtige fietstocht langs de mooie Oude Rijn. Van Katwijk naar Utrecht kon dat eigenlijk zonder onderbreking. Je moest wel iedere keer van oever wisselen om de mooiste en leukste en ongestoorde fietstocht te hebben. Vanaf de kust dwars door het Groene Hart. Ik herinner mij nog weinig bebouwing en uitgestrekte polderlandschappen afgewisseld met erfgoed en mooie uitzichten op de Oude Rijn. Veel vee in de wei en bijna geen bedrijfsterreinen.
Deze fietstocht kan je anno 2019 niet meer maken. Nog maar kleine delen van de Oude Rijn zijn herkenbaar; de rest is enorm verstedelijkt en het prachtige Groene Hart van toen is langs de Oude Rijn steeds verder teruggedrongen. De water en landschapsverbindingen en landschappelijke vergezichten die ik zo kon waarderen zijn niet meer of doorsneden en hebben een totaal andere invulling gekregen. En waar ze nog zijn is het erg druk geworden met veel verkeer en verstedelijking in de directe omgeving.
Ook in deze tijd worden kinderen groot. Wat vroeger binnen handbereik was, daar moet je nu veel meer moeite voor doen. Het landschap raakt steeds meer verweesd en mensen vervreemden van de natuur en het landschap. Als wij het samen anders willen moeten wij deze negatieve ontwikkeling doorbreken.
Niet alles van vroeger was beter, maar wel anders. We leven niet in een openluchtmuseum. De dichtstbevolkte provincie en economische motor van Nederland heeft zijn prijs. Maar ik ben er nog steeds van overtuigd dat wij het beter kunnen doen. Ook de komende decennia zal de stedenbouwkundige en ruimtelijke ontwikkeling niet stilstaan. De klimaatopgave rond energieopwekking vraagt ruimte. De bevolkingstoename vraagt ruimte. Maar laten wij die ontwikkeling voorzien van een duidelijke visie en richtinggevende aanpak. Vooral in het Groene Hart is dit nodig. Het Groene Hart heeft nog steeds mooie plekken en is de moeite waard om als typisch Hollands landschap zorgvuldig door te geven. Onze ongebreidelde drang naar groei, moeten wij ombuigen naar een economische ontwikkeling met meer respect voor natuur en landschap.
Ik zie dat daarvoor in het Groene Hart een nieuwe impuls nodig is. Haar unieke positie in het hart van de Randstad en in het bijzonder van onze provincie verdient dit.

Alle blogs