Af en toe toch weer successen te melden

Af en toe toch weer successen te melden

In november is de herziene Rode Lijst van de Nederlandse zoogdieren weer gepubliceerd. Altijd een moment waarbij je hoopt dat het deze keer minder erg zal zijn dan de voorgaande editie. Maar iedere keer word ik verrast door het feit dat het nóg slechter kan. Met name de zoogdieren in het agrarisch gebied blijven hard achteruitgaan. Algemene soorten raken steeds verder bedreigd. Zelfs de populaties konijn en haas zijn sinds 1950 met 60-70% teruggelopen.

Agrarisch gebied
Maar liefst elf van de zestien soorten op de Rode Lijst zijn soorten in het agrarisch gebied: haas, konijn, eikelmuis, hamster, hazelmuis, veldspitsmuis, wezel, hermelijn, bunzing, ingekorven vleermuis en laatvlieger.

De negatieve invloed van de intensieve landbouw op flora en fauna is steeds ingrijpender en bereikt nu zelfs een niveau dat zoogdiersoorten, die van oudsher in het agrarisch gebied voorkomen, dreigen te verdwijnen. De nu gepubliceerde herziening maakt dit opnieuw duidelijk. Maar dit was natuurlijk al langer zichtbaar bij de grote afname van de populaties boerenlandvogels en het verdwijnen van veel flora in het agrarisch gebied. De biodiversiteit in Zuid-Holland staat door de intensieve landbouw zwaar onder druk. Om deze negatieve trend te keren is een transitie in het agrarisch gebied zeer noodzakelijk.

Gelukkig worden door veel betrokkenen investeringen gedaan. Steeds meer Zuid-Hollandse boeren gaan natuurinclusief boeren. Anticiperen met hun bedrijfsvoering op wat nodig is om de natuur in het agrarisch gebied meer kans te geven. Als NMZH steunen wij deze boeren waar dat kan, op onze website kun je meer informatie hierover vinden. Maar ook organisaties als het Zuid-Hollands Landschap en Natuurmonumenten zetten zich in om de noodzakelijke leefomgeving van zoogdieren ingrijpend te verbeteren. Voor enkele dieren zijn er successen te melden.

Otter
Neem de otter in Zuid-Holland. Het grootste deel van de otterpopulatie leeft momenteel in Overijssel, Friesland, Flevoland en Drenthe, maar de otter verspreidt zich ook steeds verder over de provincie Zuid-Holland. In de Nieuwkoopse en Reeuwijkse Plassen hebben ze hun plek gevonden en zorgen zij voor nageslacht. Onderzoek van Wageningen University & Research heeft in de Nieuwkoopse Plassen vier DNA-profielen van verschillende ottervrouwtjes vastgesteld. Ook is vastgesteld dat er otters in de Reeuwijkse Plassen en Ronde Venen zijn, die hun oorsprong hebben in de Nieuwkoopse Plassen. Met name de inzet van Natuurmonumenten bij de Nieuwkoopse Plassen is hierbij cruciaal.

Ringslang
Deze maand is in Delft – na zestig jaar – door de vrijwilligers van Natuurlijk Delfland (KNNV afdeling Delfland) weer een jong exemplaar van de ringslang waargenomen. In de laatste decennia konden de ringslangen door het intensieve maaien geen plek meer vinden om hun eieren te leggen. Ze maken broeihopen van bagger en ruige mest, maar die werden vaak vernietigd door landbouwmachines. De transitie van de landbouw in Midden-Delfland, de vele projecten van natuurherstel en het terugbrengen van de natuurlijke habitats voor ook deze soort, gaan nu dus resultaat opleveren. Dit eerste prille succes voor de ringslang is mede dankzij de inzet van veel vrijwilligers, agrariërs en de brede samenwerking van veel organisaties en de overheid bij de verdere ontwikkeling van onder andere Midden-Delfland.

Bever
Bevers zijn nog steeds zeldzaam en waren zelfs lange tijd uitgestorven in Nederland. In 1988 is de bever geherintroduceerd, nu breidt hij zich in Zuid-Holland vanuit de Biesbosch steeds verder uit. In gebieden grenzend aan het Haringvliet, het Hollands Diep en de Oude Maas, wordt de bever meer en meer gezien. Onze waterrijke provincie, met haar natuurlijke oevers en oeverbossen levert de natuurlijke omgeving voor de bever om zich in Zuid-Holland verder te vestigen.

Een mooier en duurzamer Zuid-Holland
De jaarlijkse rapportages over de stand van de biodiversiteit in Zuid-Holland maken mij altijd wat moedeloos. Na die rapportages merk ik dat het veel energie kost om met positieve blik te blijven werken aan biodiversiteitsherstel. De voorbeelden waar het goed gaat, ook door de herkenbare inzet van zovelen, geven mij veel positieve energie en inspiratie. Laten wij vooral doorgaan, de inzet voor natuurherstel en natuurontwikkeling werkt! Samen maken wij Zuid-Holland dan mooier en duurzamer.