Blog: Heel Holland zakt

Blog: Heel Holland zakt

Al decennia daalt de bodem in grote delen van Zuid-Holland. In Midden-Delfland, Krimpenerwaard, Alblasserwaard, Vijfherenlanden, het gebied tussen Gouda en Boskoop en rond de Nieuwkoopse plassen is deze bodemdaling nauw verweven met de verlaging van de grondwaterstand ten behoeve van de landbouw en vooral de melkveehouderij. We blijven ons in deze gebieden letterlijk de bodem inpompen tegen ongekend hoge maatschappelijke lasten. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving kost dat de samenleving ongeveer € 200 miljoen in 40 jaar.

Interactieve bodemdalingskaart voor Nederland

Deze maand presenteerde het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Infomatica (NCG)de nieuwe interactieve bodemdalingskaart voor Nederland. Terecht meer aandacht voor de bodemdaling want in de afgelopen 50 jaar werd er veel over bodemdaling gesproken en zijn er talloze rapporten geschreven en aanpakken ontwikkeld. Maar de werkelijkheid is dat wij nog niet veel zijn opgeschoten om bodemdaling effectief tegen te gaan.

Bij de presentatie van de bodemdalingskaart werd ik getriggerd door een interview van onderzoeksleider Ramon Hanssen. Hij vertelde dat als de bodemdaling zich in dit tempo zou doorzetten we misschien wel moesten kiezen tussen de instandhouding van het karakteristieke Hollandse landschap of de prachtige historische Hollandse binnensteden. Beide zou op termijn dan niet meer kunnen!

Toen ik dit hoorde werd mijn aandacht direct getrokken.
Want met die keuze kan ik niet veel; tijd voor actie dus. We moeten nu eindelijk werk gaan maken van een vergaande vernatting van de veenweidegebieden door over te stappen van de huidige landbouw naar een natuurinclusieve, natte landbouw en door te stoppen met de landbouw in de diepere veengebieden. En verder door de veengebieden niet verder te belasten door het aanleggen van nog meer asfalt en gebouwen. Pas dan stopt de vergaande bodemdaling door uitdroging en inklinking van veen.

Bodemdaling gaat hard

Bij de presentatie van de bodemdalingskaart werd ook geconstateerd dat de bodemdaling in de bovenste lagen nu veel harder gaan dan in de onderste diepe lagen. Door de klimaatverandering droogt de toplaag steeds verder uit. Een soort verdubbelaar van bodemdaling, die in sommige delen van Zuid-Holland kan oplopen tot een bodemdaling van meer dan 50 centimeter in 50 jaar. In een veengebied waar bijvoorbeeld mais wordt geteeld, een gewas wat veel water nodig heeft, kan dit zelfs nog verder oplopen. Een veenbodemdaling van 1 cm staat gelijk aan een uitstoot van 22 ton CO2 per hectare. Tel daarbij op de uitstoot van methaan (25 keer krachtig dan CO2) en lachgas (300 keer sterker dan CO2). Het één versterkt het ander.

Eigenlijk weten we wel wat nodig is. Een vergaande vernatting in combinatie met een andere duurzame vorm van landbouw. Tijd voor daadkracht dus!